Ehreninschrift des Lucius Bovius Celer von einem Grab in
Pozzuoli; CIL X 1685; CIL XI 95,3; ILS 1397:
L(ucius) Bovius L(uci) f(ilius) L(uci) n(epos) Fal(erna) Celer
IIvir q(uaestor) augur
praef(ectus) fabr(um) trib(unus) milit(um) leg(ionis) III Cyr(enaicae)
procur(ator) ludi famil(iarum) glad(iatoriarum) Caesaris
Alexandreae ad Aegyptum adlectus
inter selectos ab Imp(eratore) Caes(are) Aug(usto)
sibi et
Sextiae L(uci) f(iliae) Nerulae uxori
optimae cum qua a pueritia
sine offensa vixit annis XXXI.
„Lucius Bovius Celer, Sohn des Lucius, Enkel des Lucius, aus dem Wahlbezirk Falerna, duumvir quinquenalis, augur, praefectus fabrum, tribunus militum der legio III Cyrenaica, Procurator der familia gladiatoria der kaiserlichen Spiele in Alexandria in Ägypten, hinzugewählt unter die Erwählten (iudices) vom Imperator Caesar Augustus, ließ für sich selbst und Sextia, die Tochter des Lucius, und Nerula, die beste Ehefrau, mit der er 31 Jahre seit ihrer Kindheit ohne Klage zusammenlebte."
Kommentar: Die Inschrift von einem Grabbau augusteischer Zeit ist der früheste Beleg eines Procurators einer familia gladiatoria für kaiserliche Spiele.
Literatur: O. Hirschfeld, Die kaiserlichen Verwaltungsbeamten bis auf Diocletian (Berlin 19052) 292; L. Friedländer, Darstellungen aus der Sittengeschichte Roms, II (Leipzig 1922 10) 65; H.-G. Pflaum, Les carrières procuratoriennes équestres sous le Haut-Empire Romain, Bibliothèque archéologique et historique, 57 (Paris 1960) 126 Nr. 55, 1; G. Ville, La gladiature en Occident des origines à la mort de Domitien, Bibliothèque des Écoles Françaises d’Athènes et de Rome, 245 (Rom 1981) 284 Anm. 136.
Ehreninschrift des Titus Caesius Anthianus aus Pozzuoli; ILS 9014 (
EDH):
T(ito) Caesio T(iti) fil(io) T(iti) n(epoti) L(uci) abn(epoti) Pal(atina)
Anthiano v(iro) e(gregio)
proc(uratori) XX hered(itatum) tract(us) Etrur(iae) Umbr(iae) Picen(i) part(is) Camp(aniae)
proc(uratori) famil(iae) glad(iatoriae) per Aem(iliam) Transpad(anam) du[as Pa]nn(onias)
Dalmatiam proc(uratori) alim(entorum) pe[r ---]
trib(uno) leg(ionis) II Parth(icae) P(iae) F(idelis) F(ortis) A(eternae) trib(uno) leg(ionis) [---]
praef(ecto) coh(ortis) II Aug(ustae) Thrac(um) equi[t(atae) ---]
patrono et cur(atori) Abellinati[um ---]
Puteolani pub[lice]
civi i[n]digenae
Lit.: H.-G. Pflaum, Les carrières procuratoriennes équestres sous le Haut-Empire Romain. (Bibliothèque archéologique et historique, 57 (Paris 1960) 827 Nr. 321; S. Panciera, Miscellanea storico-epigrafica III, Epigraphica 29, 1967, 35 Anm. 46.
Ehreninschrift des Lucius Didius Marinus in
Ankara; CIL III 249. 6753; ILS 1396:
B(onae) F(ortunae)
L(ucio) Didio Marino v(iro) e(gregio)
proc(uratori) Aug(usti) n(ostri) provinc(iae) Arab(icae)
proc(uratori) Galatiae proc(uratori) fam(iliarum)
glad(iatoriarum) per Gallias Brit(anniam) Hisp-
[a]nias German(ias) et Raetiam
[pr]oc(uratori) Minuciae proc(uratori) alimen-
[to]r(um) per Transpadum Histriam
[et] Liburniam proc(uratori) vectigalior(um)
[p]opuli R(omani) quae sunt citra Padum
proc(uratori) fam(iliarum) glad(iatoriarum) per Asiam Bi-
thyn(iam) Galat(iam) Cappadoc(iam) Lyciam
Pamphyl(iam) Cilic(iam) Cyprum Pontum
Paflag(oniam!) trib(uno) coh(ortis) I Raet(orum)
Marianus Aug(usti) n(ostri) lib(ertus) pr(ocurator) XX
lib(ertatis) Bithyniae Ponti Paflag(oniae)
nutritor eius
Kommentar: Lucius Didius Marinus war zwei Mal Procurator familiae gladiatoriae, das eine Mal zuständig für die Provinzen Galliens, Spaniens, Germaniens, Britannien und Rätien, das andere Mal für die Provinzen Asia, Bithynien, Galatien, Kappadokien, Lykien, Pamphylien Kilikien, Zypern, Pontus und Paphlagonien.
Literatur: O. Hirschfeld, Die kaiserlichen Verwaltungsbeamten bis auf Diocletian (Berlin 19052) 292; E. Bosch, Quellen zur Geschichte der Stadt Ankara im Altertum (Ankara 1967) 276.
Ehreninschrift des Romanius Montanus aus
Pergamon; CIL III 14192; AE 1903, 150 (
EDH):
Iuliae Aug(ustae) matri Aug(usti)
et castrorum et senatui
et patriae domina[e]
suae
Romanius Montan[us]
proc(urator) Aug(usti) famil(iarum) glad(iatoriarum)
„Der Julia Augusta, Mutter des Augustus und der Lager und des Senats und der Herrin ihres Vaterlandes hat Romanius Montanus, Procurator des Kaisers für die familiae gladiatoriae (geweiht).”
Literatur: O. Hirschfeld, die kaiserlichen Verwaltungsbeamten bis auf Diokletian, 292; L. Friedländer, Darstellungen aus der Sittengeschichte Roms, II (Leipzig 192210) 65 f.; L. Robert, Les gladiateurs dans l'Orient grec (Paris 1940) 215 Nr. 258; C. Habicht, Die Inschriften des Asklepieions, Altertümer von Pergamon, VIII 3 (Berlin 1969) 16.
weblink: